چگونگی دسترسی پیدا کردن به ذهنیت رشد و رسیدن به اهداف (قسمت اول)

زمانیکه اهدافمان را دنبال می‌کنیم، راز رسیدن به آنها را شاید باید در شیوه‌ای که انتخاب می‌کنیم به آنها دست پیدا کنیم، جستجو کنیم. برای رسیدن به اهدافمان می‌توانیم انتخاب کنیم تا ذهنیت پویا یا ذهنیت ایستا داشته باشیم.

تمایل داشتن به تلاش کردن و گشوده بودن نسبت به یاد گرفتن، نشانه‌های بارز ذهنیت پویا هستند. نکته اصلی در باور کردن این است که می‌توانیم مهارت‌ها و توانمندی‌هایمان را با تلاش بهبود دهیم. 

از طرف دیگر، ذهنیت ایستا مبنی بر باور این است که هر چه داریم همین هست که هست، و اگر چیزی را نداریم، دیگر نداریم. این ذهنیت با توجه به اینکه مانع یادگیری و رشدمان می‌شود، می‌تواند بسیار محدود‌کننده باشد.

ذهنیتتان واقعا می‌تواند اسلحه مخفی‌تان برای رسیدن به اهدافتان باشد.

یادآوری دوباره – ذهنیت پویا چیست؟ 

مفهوم ذهنیت پویا اولین بار توسط روانشناس آمریکایی دکتر کارول دووک معرفی شد. دکتر دووک معتقد بود ذهنیتمان می‌تواند نقش کلیدی در موفق شدن یا نشدن در کار، مدرسه، هنر، ورزش و غیره بازی کند. او چندین و چند پژوهش و مقاله در زمینه ذهنیت نوشته است و کتابی با همین عنوان بر مبنای یافته‌هایش ار پژوهش‌ها، نیز به چاپ رسانده است. 

انسان‌های با ذهنیت رشد توانایی‌ها، استعداد‌ها و هوش را به عنوان چیزی یاد‌گرفتنی و بهبود یافتنی به واسطه تلاشهایی که خودشان می‌کنند، می‌بینند. بر‌عکس کسی که ذهنیت ایستا دارد همین خصوصیت‌ها را به عنوان مواردی غیر‌قابل تغییر و حک شده در سرنوشت فرد تلقی می‌کنند.

ذهنیتمان می‌تواند روی نگرشمان نسبت به چالش‌ها و مانع‌های زندگی تاثیر بگذارد. کسانی که ذهنیت رشد دارند، چالش‌ها را فرصت‌هایی برای رشد و کشف کردن می‌بینند؛ در حالیکه ذهنیت ایستا چالش‌ها و موانع زندگی را موانعی غیر‌ممکن می‌بینند و به همین دلیل خودشان را به مرز‌های منطقه امنشان محدود می‌کنند.

یک موقعیت چالش‌برانگیز برای فردی با ذهنیت ایستا می‌تواند برطرف نشدنی باشد، چون از نظر چنین افرادی جایی برای رشد و بهبود وضعیت وجود ندارد. چنین افرادی باور دارند اگر مهارتی برای انجام کاری را ندارند، احتمالا در آن شکست خواهند خورد، در نتیجه، اصلا از همان اول تلاشی هم برای انجام دادن آن  کار نمی‌کنند. 

۵ خصوصیت ذهنیت پویا

ذهنیت پویا 5 خصوصیت دارد که عبارتند از:

• گشوده بودن نسبت به یادگیری: افرادی که ذهنیت پویا دارند یادگیری را نوعی از زندگی می‌دانند. چنین افرادی تمایل به یاد گرفتن هر چیزی دارند که نمی‌دانند. آنطور که دکتر کارول دووک می‌گوید، این افراد نسبت به اینکه باهوش به نظر برسند نگرانی زیادی ندارند، و بیشتر انرژی‌شان را برای یادگیری صرف می‌کنند. 
• سخت‌کوشی: افرادی با ذهنیت پویا به خوبی می‌دانند، به دست آوردن دستاوردها نیاز به تلاش دارد و به همین دلیل تمایل دارند تا به سختی کار کنند تا به اهدافشان دست پیدا کنند. چنین افرادی از کار سخت هیچ ابایی ندارند.
• گشودگی نسبت به چالش‌ها: به جای دیدن چالش‌ها به عنوان موانعی در زندگی، افرادی که ذهنیت پویا دارند چالش‌ها را فرصت‌هایی برای یادگیری چیزهای جدید و بهبود مهارت‌هایشان می‌دانند.
• نگرش سازنده نسبت به بازخوردها: افراد با ذهنیت پویا به جای اینکه بازخوردها را شخصی برداشت کنند، آنرا سازنده می‌بینند. 
• شکست در جلو رفتن: افراد با ذهنیت پویا از اشتباه‌هایشان یاد می‌گیرند و از این یادگیریها‌ به جای دلسرد و تسلیم شدن، برای بهبود تلاش‌های بعدی‌شان استفاده می‌کنند. این افراد بررسی می‌کنند چرا اشتباهی رخ داد و متعهد می‌شوند که دفعه بعدی کارها را به صورت متفاوت انجام دهند، به جای اینکه بر اساس اشتباه‌هایشان تصور کنند هیچ توانایی  ندارند.  

مثالهایی از ذهنیت پویا

در ادامه مثالهایی برای درک بهتر ذهنیت پویا در برابر ذهنیت ایستا ارائه شده است. 

یاد گرفتن یک مهارت جدید

ذهنیت ایستا: نمی‌توانم یاد بگیرم چطور یک ساز بزنم. کلا در موسیقی خوب نیستم.
ذهنیت پویا: اگر مرتب تمرین کنم، احتمالا یاد خواهم گرفت چطورساز بزنم.

روبرو شدن با یک چالش جدید

ذهنیت ایستا: هیچ وقت تا به امروز چیزی را برای دیگران ارائه نکرده‌ام. احتمالا خراب خواهم کرد.
ذهنیت پویا: این اولین ارائه‌ام در حضور دیگران است. واقعا هیجان‌زده هستم! برای این ارائه خودم را کاملا آماده خواهم کرد.

کنار آمدن با بازخورد در محل کار

ذهنیت ایستا: فکر نکنم برای این شغل صلاحیت داشته باشم. باید در مصاحبه شرکت نکنم.
ذهنیت پویا: این شغل مورد علاقه و رویایی‌ام است. حتما می‌توانم مهارت‌های مربوط به آنرا یاد بگیرم چون دوست دارم در این شغل خوب خودم را نشان بدهم.

هدایت تعارض در رابطه     

ذهنیت ایستا: همیشه با یک مشکل روبرو هستیم. این رابطه محکوم به شکست است.
ذهنیت پویا: بیا با هم در مورد مسائل مختلف صحبت کنیم، مطمئنم می‌توانیم مشکلاتمان را حل کنیم.

هدف‌گذاری برای رسیدن به تناسب اندام فیزیکی و وزن مناسب

ذهنیت ایستا: از این همه دراز و نشست رفتن خسته شده‌ام، دیگر نمی‌توانم. اصل فکر نکنم برای این کار ساخته شده باشم.
ذهنیت پویا: تناسب اندام یک سفرطولانی مدت است. اگر هر روز برای رسیدن به این هدف کاری کنم، احتمالا روزی خواهم توانست به راحتی دراز و نشست بروم. 

انجام دادن فعالیتی چالش‌برانگیز

ذهنیت ایستا: نمی‌توانم این کار را انجام دهم.
ذهنیت پویا: حتما این چالش را قبول می‌کنم. 

منافع داشتن ذهنیت پویا

برخی از منافع داشتن ذهنیت پویا عبارتند از:

• افزایش تاب‌آوری: ذهنیت پویا ما را به جلو هل می‌دهد حتی زمانیکه با عقب‌گرد و شسکت‌هایی روبرو هستیم. از طرف دیگر ذهنیت ایستا باعث می‌شود تا زمانیکه از پس انجام کاری بر نمی‌آییم، احساس درماندگی داشته باشیم و تسلیم شویم.
• افزایش انطباق‌پذیری: ذهنیت پویا باعث می‌شود تا انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشیم و بتوانیم راحت‌تر خودمان را با شرایط اطرافمان انطباق دهیم.
• افزایش احتمال شانس موفقیت: پژوهش‌ها نشان می‌دهند، داشتنِ ذهنیت پویا با داشتن انگیزه بیشتر و تمایل به امتحان کردن چالش‌های جدید که در نهایت با بازدهی بیشتر در زندگی رابطه دارد، همبستگی دارد.
• کاهش استرس و اضطراب: ذهنیت پویا کمکمان می‌کند تا به شکل سالم‌تری با سرخوردگی‌ها، اضطراب، و شسکت‌ها کنار بیاییم. از طرف دیگر داشتن ذهنیت پویا کمکمان می‌کند تا با استرس بهتر انطباق پیدا کنیم.
• باعث فروتنی بیشتر می‌شود: ذهنیت پویا باعث می‌شود تا فروتنی بیشتر داشته باشیم چون همیشه یادمان هست که چیزهای زیادی برای یاد گفتن وجود دارند. یادتان باشد که تازه اول راه هستیم و راه زیادی برای رشد کردن و بهتر شدن وجود دارد.
• کمکمان می‌کند تا فراتر از کلیشه‌ها را ببینیم: افراد با ذهنیت ایستا تمایل دارند دنبال اطلاعاتی بگردند که با ذهنیت کلیشه‌ای خودشان تطابق داشته باشد؛ در حالیکه افراد با ذهنیت پویا نسبت به دریافت اطلاعات جدید که با کلیشه‌ها در تضاد هستند، گشوده هستند. 

- چگونگی دسترسی پیدا کردن به ذهنیت رشد و رسیدن به اهداف (قسمت دوم)