اگر احساس بی‌ارزشی می‌کنید، این ۵ کار را انجام دهید

احساس بی‌ارزشی معمولا با احساس بی‌اهمیت بودن همراه است و به طور مستقیم با درماندگی و خود سرزنش‌گری ارتباط دارد.

چنین احساس‌هایی معمولا جزء نشانه‌های رایج افسردگی هستند، ولی می‌تواند ناشی از عزت نفس پایین، نادیده گرفته شدن، آسیب‌های روانی و یا موقعیت‌های دشوار زندگی که تهدیدی برای هویت فرد به حساب می‌آیند نیز باشد.
احساس بی‌ارزشی می‌تواند پریشانی زیادی برای فرد به وجود آورده و عملکرد روزمره به شدت تحت تاثیر قرار دهد. در چنین شرایطی که احساس کنید هیچ کاری را درست انجام نمی‌دهید و یا تلاش‌هایتان هیچ تفاوتی ایجاد نمی‌کنند، ممکن است انگیزه کافی برای دنبال کردن اهدافتان را از دست بدهید. به همین دلیل، بسیار مهم است که روش‌هایی برای مدیریت کردن این احساس پیدا کنیم و در صورت نیاز نیز از کمک متخصص استفاده کنیم.

عوامل احساس بی‌ارزشی

احساس بی‌ارزش بودن به واسطه عوامل متعددی می‌تواند به وجود بیاید. عواملی که در طول دوران رشد وجود داشته‌اند، تجربه‌های اجتماعی، سبک تبیین، اتفاق‌های تنش‌زا، و شرایط سلامت روان، همگی ممکن است در بوجود آمدن این احساس نقش داشته باشند. برخی از عواملی که ممکن است باعث دست به گربیان بودن شما با این احساس شوند، عبارتند از:

•    آسیب‌های کودکی

ممکن است در دوران کودکی آسیب‌هایی را تجربه کرده باشید که اثرشان هنوز باقی مانده باشد. نادیده گرفته شدن، سوء استفاده و بدرفتاری در طول دوران کودکی می‌تواند در پیدایش احساس بی‌ارزشی نقش داشته باشند. کودک‌هایی که مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند و یا کسانی که دائما مورد انتقاد والدین خود و یا دیگر مراقبین دوران کودکی قرار می‌گیرند ممکن است درگیر احساس بی‌اهمیت بودن در بلوغ و دوران بزرگسالی شوند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که آسیب‌های بین‌فردی دوران کودکی با احساس بی‌ارزشی در دوران بعدی زندگی ارتباط مستقیم دارند. 

•    دیدن اتفاق‌های ناخوشایند و منفی به عنوان نقص‌های در وجود خودتان

ممکن است اتفاق‌های منفی را به اعمال و خصوصیت‌های شخصیتی خودتان ارتباط دهید. افرادی که تمایل دارند، اتفاق‌های منفی و ناخوشایند زندگی را به عوامل درونی خودشان نسبت دهند احتمال بیشتری دارد که نشانه‌های افسردگی را تجربه کنند، که یکی از آن نشانه‌ها احساس بی‌ارزشی است. 

•    انتقاد‌های دوران گذشته

ممکن است در گذشته مورد انتقاد دیگران بوده‌اید. افرادی که به انتقاد دیگران روبرو بوده‌اند و توسط دیگران تحقیر می‌شده‌اند، تجربه‌های منفی و ناخوشایندی دارند که می‌تواند باعث به جا ماندن احساسی شود که انگار بی‌ارزش و به درد نخور هستند. 

•    مدیریت نامناسب تنش و استرس

ممکن است در مدیریت کردن تنش‌ها در زندگی دچار مشکل باشید. هر دو نوع تنش، چه حاد باشد و چه مزمن و طولانی مدت، می‌تواند بر روی ادراک فرد از خودش تاثیر بگذارد. به عنوان مثال ممکن است پس از اینکه تجربه شکست مالی، عاطفی، یا از دست دادن کارتان را داشته باشید، احساس بی‌ارزشی کنید. 

•    شرایط خاص سلامت روان

ممکن است درگیر شرایط خاصی باشید و از نظر سلامت روان با وضعیت و شرایط خاصی روبرو باشید. در صورتی که با اختلال‌های روانی‌ای مانند افسردگی دست به گریبان باشید، نشانه‌هایی از قبیل احساس شرم، گناه، درماندگی و بی‌ارزشی را تجربه می‌کنید .

کارهایی که می‌توانید در صورت دیگری با احساس بی‌ارزشی انجام دهید.

•    مهربانانه با خودتان صحبت کنید

کسانی که احساس بی‌ارزشی می‌کنند، معمولا درگیر افکار منفی و صحبت کردن با خودشان می‌شوند. در ابتدا ممکن است برایتان چالش‌برانگیز باشد، اما تلاش کنید تا با خودتان مهربان‌تر باشید و به خودتان کمتر سخت بگیرید. وقتی متوجه شدید که به صورتی منفی با خودتان صحبت می‌کنید، به دنبال شیوه‌ای بگردید تا این افکار را به شیوه‌ای مثبت‌تر و واقع‌بینانه‌تر مطرح کنید. به جای اینکه با خودتان فکر کنید " از خودم متنفرم" یا " هیچ وقت نمی‌توانم این کار رو بکنم" چنین چیزی بگویید: " می‌توانم کارهای کوچکی انجام دهم تا به تدریج بهتر بشم."

•    به زمان‌هایی که احساس بی‌ارزشی می‌کنید دقت کنید

گاهی اوقات این احساس‌های منفی و ناخوشایند در پاسخ به موقعیت‌ها، افکار، تجربه‌ها و یا حتی افراد خاصی برانگیخته می‌شوند. به اینکه این احساس‌های منفی کی خودشان را نشان می‌دهند دقت کنید و ببینید وقتی این احساس‌ها در درونتان شکل می‌گیرند چه اتفاقی می‌افتد و احیانا هم زمان با بروز این احساس‌ها چه فکرهایی از ذهنتان می‌گذرد. انجام این کارها یکی از روشهای مقابله کردن با نشخوار فکری است که ممکن است باعث شدت گرفتن احساس ناکافی بودن شود. 

•    یک دفترچه‌ قدردانی درست کنید

احساس بی‌ارزشی زمانی می‌تواند وارد زندگی‌تان شود که زندگی خودتان را به شکلی منفی با دیگران مقایسه کنید. به جای اینکه در این تله ذهنی بیافتید که دیگران فکر می‌کنند شما چه چیزهایی در زندگی کم دارید، دفترچه قدردانی درست کنید و هر روز مدت زمانی را به فکر کردن در مورد اینکه بابت وجود چه چیزهایی در زندگی‌تان قدردان هستید، اختصاص دهید. سازماندهی افکارتان با این روش می‌تواند کمکتان کند تا از تلاش برای مقایسه کردن خودتان با دیگران و حسادت به دیگران دست بردارید.

•    برای دیگران کاری انجام دهید

گاهی اوقات وقتی که احساس بی‌ارزشی می‌کنید، می‌توانید تمرکز و توجهتان را به سمت کمک کردن به چیزی به غیر از خودتان جلب کنید. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که انجام عملهای عام‌المنفعه مانند کارهای داوطلبانه برای اجتماع و یا کمک کردن به کسی که واقعا نیازمند کمک است تاثیر مثیبتی بر شادکامی و نیک‌زیستی دارد. کمک کردن به دیگران همچنین باعث می‌شود تا احساس تعلق‌خاطر و هدفمندی بیشتری نیز داشته باشید.

https://www.verywellmind.com/things-to-do-if-you-are-feeling-worthless-5087740

[کپی برداری و نقل تمام یا قسمتی از این مطلب به هر شکل (از جمله برای همه نشریه ها، وبلاگ ها و سایت های اینترنتی) بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: سایت انتخاب بهتر” ممنوع است و شامل پیگیرد قضایی می شود]