فراتر از دوپامین : کشف مسیرجدید سیستم پاداش

کلید غلبه بر اعتیاد و بیماری‌های روان‌پزشکی‌ در عمق مخز ما ومدارهائی است که باعث می‌شوند تا احساس خوبی داشته باشیم. درست مانند فضا، این قسمت از مغز ما هم نیاز به بررسی و اکتشاف بیشتری دارد.

قدیمی‌ترین و شناخته شده‌ترین مسیر پاداش مغزی، سیستم دوپامین در مزولیمبیک است -  که ترکیبی از نورون‌های حرکتی تگمنتال شکمی به هسته‌ی آکومبنس است -  ساختاری حیاتی و کلیدی در پردازش احساسات و انگیزه.
زمانی که مغز در انتظار پاداش است، نوروترنسمیتری  به نام دوپامین آزاد می شود. خوردن پیتزا، رقص، خرید و رابطه جنسی می‌توانند باعث افزایش دوپامین شوند. علاوه بر این، این مسیر می‌تواند با مصرف داروها هم فعال شود که منجر به سوء مصرف مواد خواهد شد. 

درپژوهش‌هایی که برای درمان اعتیاد و اختلال‌های روانپزشکی انجام می‌گیرد، محققان بدنبال یافتن مسیرهایی فراتر از دوپامین هستند که بتواند نقش مهمی در سیستم پاداش و تقویت بازی کنند‌.

در مقاله‌ی منتشر شده در Nature Neuroscience، محققان آزمایشگاه دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه واشنگتن، به این نتیجه رسیدند که مسیر پاداش دیگری فراتر از دوپامین وجود دارد. آزمایشگاه بروکاس در حال گسترش دانش درباره‌ی عملکردهای داخلی مغز و تشخیص درمان‌هائی برای بیماری‌های روان است.

دکتر میشل بروکاس، استاد بیهوشی و داروهای ضد درد از دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن که این آزمایشگاه را راه اندازی کرده است می‌گوید: " این تحقیق، مسیرهای جدیدی را برای داشتن درک بهتری از مدار پاداش مغز باز می‌کند که ممکن است باعث تغییر در سوء مصرف نیکونین‌، تریاک و همینطور داروهایی که برای درمان بیماری‌هایی اعصاب و روان مانند افسردگی که سیستم پاداش مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهند، شود. 

در این مطالعه، محققان دریافتند حدود 30% از سلول‌های ناحیه‌ی تگمنتال شکمی، سلول های گابا هستند. نورون‌های گابا در ناحیه تگمنتال شکمی، به عنوان اصلی‌ترین ایفا‌کننده‌ی نقش در سیستم پاداش و بیزاری وهدف بالقوه‌ برای درمان اعتیاد، افسردگی، و سایر بیماری‌های مرتبط با تنش شناخته می‌شود.

نورون‌ها، واحدهای زیربنائی و بنیادین مغز و سیستم عصبی هستند که مسئولیت دریافت ورودی‌های حسی از دنیای بیرونی، انتقال و تبدیل ورودی‌های حسی به سیگنال‌های الکتریکی و ارسال دستورات حرکتی به ماهیچه‌ها را بر‌عهده دارند.

راجرام گوری‌شامکار، محقق پست دکترا در آزمایشگاه  بورکاس و مرکز نوروبیولوژی اعتیاد، درد و احساسات می‌گوید: " یافته‌های ما نشان می‌دهد که سلول‌های گابارژیک که بطور گسترده‌ای در هسته‌ی آکومبنس‌ وجود دارند، ولی فقط بر قسمت‌های مشخصی از سیستم تقویت پاداش اثر می‌گذارند."

در هر دو جنس نر و ماده موش‌ها، تحقیقات نشان داده است که نورون‌های بسیار طولانی گابا که از ناحیه تگمنتال شکمی نه ناحیه تگمنتال پشتی خارج می‌شوند در رفتارهای پاداش و تقویت دخالت دارند. آنها نشان دادند که این اثر‌های گابائرژیک، باعث بازداری فعالیت  نورون‌های بین کولینرژیکی که - بازیگران اصلی پاداش مربوط به یادگیری هستند می‌شوند. 

همانطور که محققان بیان کردند: این یافته‌ها درکِ ما را از مسیرهای عصبی که بطور مستقیم در شرایط اعصاب و روان مانند افسردگی و اعتیاد نقش دارند، افزایش می‌دهد. 

ریم الحسنی نویسنده و مسئول داروسازی بالینی دانشگاه واشنگتن، این یافته‌ها را به ساختن لگو و چگونگی اتصال قسمت‌های مختلف به هم تشبیه کرده است.
هر قطعه از پازل ممکن است سالها زمان ببرد. 

گوریشانکار گفت: " این یافته‌ها به دانشمندان اجازه می‌دهد تا درک بهتری از نواحی زیرین مغز و تنظیم کننده‌های عصبی خاصی که در طول فرایند پاداش آزاد می‌شوند، داشته باشند.

از نظرعلمی، محققان می‌توانند ناهمگونی‌ها یا تفاوت‌های موجود درمغزرا برجسته کنند. 

گوریشانکار می‌گوید: "آنچه مهم است این است که ما ساختارهای مغز را به عنوان یک سیستم یکپارچه در نظر نگیریم. تفاوت‌های بسیار ظریفی در مغز وجود دارند که مربوط به چگونگی پلاستیسیته مغزو چگونگی مداربندی آن است. این یافته‌ها یکی از راه‌هایی است که می‌تواند بیان کند که تفاوت‌های موجود در مغز چگونه در زندگی افراد نقش بازی می‌کنند." 

لینک خبر:
https://www.sciencedaily.com/releases/2021/09/210901161107.htm
منبع:
Ream Al-Hasani, Raajaram Gowrishankar, Gavin P. Schmitz, Christian E. Pedersen, David J. Marcus, Sofia E. Shirley, Taylor E. Hobbs, Abigail J. Elerding, Sophie J. Renaud, Miao Jing, Yulong Li, Veronica A. Alvarez, Julia C. Lemos, Michael R. Bruchas. Ventral tegmental area GABAergic inhibition of cholinergic interneurons in the ventral nucleus accumbens shell promotes reward reinforcement. Nature Neuroscience, 2021; DOI: 10.1038/s41593-021-00898-2